Nadat mij moeder enkele maanden geleden haar tweede heup had gebroken, kwam ze in een verzorgingstehuis terecht en constateerde men een gevorderd stadium van Alzheimer. Natuurlijk hadden wij al een tijdje gemerkt dat ze steeds vreemder opmerkingen ging maken, maar nu begonnen alle puzzelstukjes duidelijk in elkaar te vallen. Bij haar Alzheimer hoort ook een vorm van afasie waardoor ze telefoon zegt als ze televisie bedoelt. Op één of andere manier heeft ze een fixatie op geld en betalen ontwikkeld. Ik kan het uit haar verleden nog niet heel goed verklaren, maar het zal er wel mee te maken hebben dat ze nu niet over geld of een pinpas kan beschikken (waarvan ze de pincode vergeten is). Dat hoeft verder ook niet, want dan raakt dat geld maar kwijt, of wordt de pas ingepikt door andere dementen, en bovendien: de verzekering en wij betalen alle openstaande rekeningen. Er hoeft nergens voor betaald te worden door mijn moeder: niet voor het eten, niet voor het verblijf. Maar ze blijft maar terugkomen op betalen, en vandaag bleef ze maar koppig beweren dat het personeel elke dag langskwam voor betaling.
"Dan komen ze 's avonds en dan moet je betalen."
"Hoe kan dat nou?"
"Toch is het zo. Ik zit hier niet te liegen."
"Ze komen natuurlijk vragen wat je volgende dag wil eten."
"Nee! Dat vragen ze nooit."
"Of gaat het om de was?"
"Nee, ook niet."
"Maar hoe kunnen ze nu vragen om te betalen? Je hebt helemaal geen geld."
"Nee, en toch komen ze elke avond."
"Heb je ze wel eens geld gegeven dan?"
"Nee."
"Laten ze je een briefje tekenen dan?"
"Nee, dat ook niet."
"Ik kan het bijna niet geloven."
"Nou, dan moet je maar eens wat langer blijven, dan zul je het zien. Laatst hadden ze zo'n grote ronde witte nog in vieren gebroken."
"Ooooohhh! Je bedoelt pillen!"
"Ja."
"Je moet elke avond pillen innemen!"
"Ja."
"En ze hebben je paracetamol in vieren gebroken want anders krijg je hem niet doorgeslikt."
"Ja!"
'Geld' en 'betalen' lijken de functie van 'smurf' te hebben gekregen uit de smurfentaal.
'Geld' kan 'pillen' betekenen, en 'betalen' kan 'innemen' zijn.
Nou snap ik het weer... alleen die specifieke fixatie niet.